En Praza Pública
En Galicia Confidencial
 |
| Praia Langosteira (Fisterra) |
Galicia é un territorio
periférico (o Finis Terrae) e a súa poboación vive dispersa en aldeas, vilas e
cidades pequenas. A chegada de persoas alleas é escasa (se pechamos o Camiño de
Santiago) e non temos un aeroporto internacional con excesivo tránsito de
estranxeiros. Esta situación tivo, nesta epidemia do coronavirus, un efecto
protector. Neste caso foron as
condicións propias da nosa xeografía as que nos protexeron.
A pandemia tivo unha
escasa repercusión en Galicia. Os estudos realizados indican que arredor do un por
cento da poboación tivo contacto co virus. O confinamento foi eficaz e permitiu
diminuir o número de contaxios. A día de hoxe morreron por esta causa pouco
máis de 600 persoas. É un drama, pero menor que noutras partes do Estado. Ainda
podería ter menos impacto se non se deran condicións previas que facilitaron a
penetración explosiva do coronavirus en dous espazos moi determinados: nos
Servizos Sanitarios e nas Residencias de Maiores. A sanidade pública galega
foi desmantelada desde a chegada ao poder de Núñez Feijóo en 2009. Os recortes
aplicados e as privatizacións deixaron o servizo público moi debilitado e con
escasa capacidade de resposta ante a pandemia. Moitos profesionais foron
afectados por carecer da necesaria protección. A falta de medios provocou un
risco real de colapso do sistema.
Todas as mortes producen
dor, pero nesta pandemia produciuse unha altísima mortandade nas Residencia de
Maiores, en situacións de soedade e abandono, que as fai especialmente
dolorosas.A día de hoxe houbo en España 18.600 mortos en centros xeriátricos
por causa do Covid-19, a maioría en Madrid, Catalunya e nas dúas Castelas. É un
auténtico drama, irreparable, que ten moito que ver coas privatizacións
realizadas nos últimos anos, que converteron estas institucións en negocios que
cotizan en bolsa (en mans de fondos voitre e de Florentino Pérez). A prestación
do servizo estaba baseada en conseguir o máximo beneficio mediante o recorte de
medios, de persoal e a precarización da atención. Neste momento non puideron
frear a traxedia. E houbo hospitais que deron orden para non ingresar pacientes dos xeriátricos afectados polo Covid.
En Galicia faleceron nas
residencias 270 persoas e houbo tamén coidadores afectados. Eso significa o 45%
do total de mortos en Galicia. De non ser por esta altísima afectación das
institucións xeriátricas o número de defuncións polo coronavirus sería pouco
máis de trescentos, o que significaría un impacto menor do Covid-19 na
nosa Comunidade. As políticas aplicadas nos anos anteriores teñen moito que ver
coa precariedade actual das residencias.
Núñez Feijóo favoreceu a
privatización das residencias e a Xunta fixo unha total deixación de funcións
no control da calidade da atención prestada (Consello de Contas).
A maioría dos falecidos estaban en residencias privadas, sobre todo nas
xestionadas por DomusVi e pola Fundación San Rosendo. DomusVi é a
maior rede privada de residencias de maiores de España; a súa xerenta é Josefina Fernández,
persoa próxima ao PP que a finais de 2019
recibiu o premio Galicia Global de mans do conselleiro de Economía. A Fundación
San Rosendo está presidida por Benigno Moure,
un cura –amigo de Fraga, distinguido cunha medalla Castelao- que foi condenado
en 2008 a cinco anos de cárcere por roubar 600 mil euros a unha muller
demenciada; a pesares da sentencia xudicial firme o PP presionou para que Moure
non ingresara en prisión, e chegaron a convocar unha manifestación en 2011.
Nesas mans está a atención dos nosos maiores.
Así pois, os recortes e
privatizacións realizados na última década en sanidade, e a entrega das Residencias
de Maiores a mans privadas e amigas, son os antecedentes necesarios para que
esta epidemia provocase unha mortalidade tan elevada neses entornos. As
políticas de recortes e "austeridade" foron impostas polo PP desde o
goberno central, e aplicadas aquí por Núñez Feijóo de maneira implacable. Agora
quere aparecer, neste momento preelectoral, como o heroe que freou a pandemia.
Pero as súas actuacións previas contribuiron máis ben ao contrario. As familias afectadas xa acudiron ao xuzgado.
A ver se a xustiza non tarda en actuar.
Viene un virus nuevo y arrasa.
ResponderEliminarSi atendemos a los datos de seroprevalencia, aunque tengan una baja sensibilidad, parecen sugerir una menor contagiosidad y una mayor letalidad que las previstas al principio.
Tal parece que, al margen de contagios inherentes a concentraciones masivas, en cuya promoción o facilitación brilló la irresponsabilidad, hubo dos ámbitos principales en donde los efectos fueron dramáticos, el sistema sanitario y las residencias geriátricas.
Siendo claramente nocivos los afanes privatizadores en ambos casos, creo que cabe una distinción entre residencias y hospitales.
Hemos asistido a la peor cara de un negocio, con una alta letalidad que incluyó en algunos casos, como el del enlace que recoges, una segregación cruel. Indudablemente, en aras de la dignidad humana, esto no puede olvidarse y la decisión política ha de dar un giro radical al respecto, promoviendo la asistencia geriátrica pública y de calidad (no caridad).
En cuanto al sistema sanitario, es indudable que los recortes habidos han tenido su efecto desde la atención primaria hasta la atención final. Sin embargo, tengo mis dudas de que, en caso de ausencia de recortes, la preparación frente a la pandemia hubiera sido adecuada. Las tengo porque nuestra medicina moderna lo es principalmente en su aspecto curativo y paliativo (médico y quirúrgico). El contexto cientificista en que nos movemos parece despreciar las enfermedades infecciosas, especialmente las víricas asociadas a países asiáticos o africanos, y ello a pesar de que los hospitales se colapsen todos los años por la gripe común (algo en donde el poder político tiene una responsabilidad elemental). Tal vez eso explique un aparente fracaso generalizado por parte de la Medicina Preventiva ante la pandemia. Por supuesto, todo iría mejor con mayor número de médicos y mejores recursos, pero el virus nos ha cogido desnudos, sin EPIs, sin mascarillas (o peor, con unas defectuosas), con imprevisiones e improvisaciones, tanto a escala general como local.
El virus ha revelado claramente dos cosas, nuestra fragilidad preventiva y el despropósito inhumano de un afán de lucro desmedido que llega a reificar al sujeto haciendo de él mero objeto de negocio.
Un abrazo