lunes, 30 de mayo de 2011

A cidade desolada

http://www.galiciahoxe.com/opinion/gh/cidade-desolada/idEdicion-2011-05-30/idNoticia-673887/

Hai días que un desexaría borrar do calendario. Ben quixera non ter presenciado o sucedido na penúltima fin de semana do mes de maio. O sábado pola noite o Dépor descendeu a segunda división despois de 20 anos. O domingo pola mañá as rúas estaban ocupadas polo desencanto. Pero era día de eleccións e cumprimos coa nosa obriga. O luns foi outro martirio: houbo que incorporarse á vida semanal sabendo que, despois de tres décadas, o PP ocupaba a alcaldía en María Pita. 

Lendoiro fixo unha aposta de máximo risco coa que acadou os mellores resultados na historia do Deportivo; chegou a cimas que posiblemente nunca se alcanzarán. O Superdépor fixo soar moitas veces en Riazor a música da Champions (“música celestial”, decía Manolo Castelo). Pero agora o club deberá afrontar un tempo difícil, cunha enorme débeda que pon en risco o seu futuro. A entidade está agora mesmo ao borde do precipicio. E non se trata só dun fracaso deportivo: a cidade sofre un grave revés económico e social. 

Na política prodúcese un cambio radical. A pesar de que o goberno bipartito fixo unha boa xestión é desprazado polo PP, que practicou unha oposición tramposa e ruín. Losada foi un alcalde pouco carismático pero estivo acompañado por concelleiros competentes, tanto no PsdeG (Longueira, Taboadela) como no BNG (Tello, López Rico): fixeron un excelente traballo que non foi recompensado polas urnas. Ben ao contrario, o castigo do electorado é incuestionable: 20.000 votos perdidos entre as dúas formacións. Agora Losada renuncia á acta de concelleiro mentres outros, tan responsables coma el do fracaso electoral (Moreda), pretenden permanecer ao mando desta nave á deriva. É xa hora de retirar os que foron actores principais durante tantos anos e facilitar a necesaria renovación de persoas e discursos. Tamén no BNG hai voces críticas (mardoorzán) que reclaman facer algo distinto e innovar. 

A cidade queda baixo o mando de Carlos Negreira, quen aparcou na Coruña cumprindo unha estratexia deseñada polo PP para ocupar o poder público en todas as instancias. Non é un descoñecido: tivo responsabilidades nas consellerías de Economía e Sanidade, en Correos (cando foi privatizada), e foi presidente de Portos de Galicia (sendo investigado pola súa presunta relación coa trama Gürtel). É do sector máis conservador do PP, próximo a Romay; cualificou a Millán Astray como un "coruñés de pro, de toda la vida", e amosa un continuo desprezo polo galego. A súa política será copia da desenvolvida por Feijóo na Xunta. Afirmará que o bipartito deixou o concello sen diñeiro e procederá a facer recortes. Perderán os servizos sociais e os barrios, pero creará espazos de negocio para que empresarios e grupos afíns poidan vivir dos orzamentos públicos. Estaremos atentos…

sábado, 28 de mayo de 2011

Campións!!

Comecei de neno, con pelotas de trapo e papel feitas por nós mesmos, tentando caneos darredor dos carballos no campo da festa de Ceilán. A miña carreira deportiva tivo continuidade no Negreira, onde compartin vestiario con Fernando Vázquez quen, andando o tempo, chegaría a ser un prestixioso adestrador. Aos dezaseis xogaba xa cos maiores, ainda que máis ben quentaba o banquiño. Lembro os pés magoados por aquelas botas destrozadas. Recordo o peso enorme daquel balón, enchoupado pola choiva: pegáballe con todas as miñas forzas e só lograba desplazalo uns poucos metros. Había, por suposto, defensas rudos naquela Liga da Costa dos anos setenta, que te avisaban con cortesía: “Rapaz, como tentes pasar por aquí pártoche as pernas”. Eu procuraba cambiar de banda. Aos dezaoito xa era unha “vella gloria”: deixei o equipo cando marchei estudiar Medicina. Daquela a viaxe de Negreira a Santiago, que hoxe se fai en quince minutos, era unha eternidade.

Pero nunca deixei o fútbol. Alí donde me levou a vida sempre busquei un grupo para compartir a afección. Desde que estou en Coruña practico, sobre todo, o fútbol-sala. Cos meus amigos do “Sobre Rodas” chegamos a gañar, no 2002, a Copa do Concello de Cambre. Pero os anos pasan e a media de idade do equipo chegou a ser bastante elevada. O responsable do pavillón, amigo noso, canso de nos ver perder partido tras partido díxonos un día: “E logo non será mellor que vaiades buscando un torneo de veteranos, para xogar con outros do voso tempo. Eu dígoo polo voso ben”... 

Así pois, levo xogando ao fútbol toda a vida, pero poucas veces estiven nun equipo gañador. Este ano comecei a xogar a fútbol-7 nos campos de Acea da Ma, en Culleredo. Pois ben, quero compartir convosco a miña ledicia e o meu asombro. Veño de facer doblete, cos compañeiros do equipo Materno-Infantil: gañamos liga e copa no Torneo de Fútbol-7 da Área Sanitaria de A Coruña, na que participaron dez equipos de gran solvencia dos distintos centros públicos e privados da cidade. “O Materno consigue un doblete histórico”, titulou Alberto López a súa magnífica crónica. Aquí tendes a foto dos campións (juapos, juapos..), nesta imaxe para a posteridade. Quen me ía decir a mín que conseguiría os maiores logros deportivos  nesta idade provecta. Pois que tome nota José Luis Oltra: de precisar reforzos, estamos dispostos a negociar.

lunes, 23 de mayo de 2011

"Solsticio"

http://www.galiciahoxe.com/opinion/gh/solsticio/idEdicion-2011-05-23/idNoticia-671688/


O ruído: Nestes días pasados houbo moito ruído nas rúas da miña cidade. A actualidade deportiva e política xeran moito balbordo. Cando isto se publique xa estarán aclaradas algunhas incertezas. Pero neste sábado de reflexión, envoltos pola neboa deitada sobre o mar, aínda non sabemos se haberá salvación para o Dépor, non coñecemos quen gobernará os próximos anos nas vilas e cidades de Galicia, e non albiscamos se as acampadas da indignación van ser mobilizacións con data de caducidade ou se farán xermolar algún movemento para a rexeneración da vida pública. Porque para construír o futuro é preciso algo máis que un cabreo colectivo. Hai que elaborar un discurso que explique a realidade, ben complexa, e terá que haber un traballo continuado no tempo para conseguir melloras sociais. 

A música: Para fuxir deste alboroto nas rúas estiven algunha tarde dedicado á lectura e a escoitar Solsticio, o último traballo de Luar na Lubre. Representa o disco número doce dunha carreira profesional de 25 anos. Comezaron como grupo instrumental, na liña de Gwendal e The Chieftains. Un encontro fortuíto con Mike Oldfield, a quen acompañaron nunha xira no 1999, deunos a coñecer no mundo, chegando a ser o grupo folk galego de maior proxección internacional. Resulta admirable a súa continuidade, nun espazo musical tan pouco desenvolvido como o galego ("Somos moi teimudos", dixo Bieito Romero). Despois de cinco lustros, seguen a elaborar unha música de raíz popular que converten, con maestría e paciencia artesanal, en arte de primeiro nivel. 

Luar na Lubre é un dos mellores grupos musicais da Península. As verbas que mellor definen a súa traxectoria son honestidade e perseverancia. Amosan en todo momento un grande respecto ás súas raíces, elaboran os temas coa minuciosidade do ourive e son excelentes instrumentistas. De todos eles só coñezo a Pedro Valero. Tratei moito a seu pai, un comunista dos de antes: austero, elegante, fumador empedernido e conversador infatigable. Pedro hai vinte anos peiteaba unha longa cabeleira, andaba con chupas de coiro e cintos claveteados. Esta indumentaria heavy non lograba agochar o que é: un home bondadoso e un magnífico guitarrista. Neste último traballo Luar na Lubre mestura pezas tradicionais con música medieval e composicións propias creando un conxunto amable e harmonioso. Escoitando estes temas entendes que, por enriba de certas mesquindades da vida pública, existe a armonía e a beleza. Chegas a crer que outro mundo, mellor, é posible.. 



lunes, 16 de mayo de 2011

A saúde como negocio (II)

 http://www.galiciahoxe.com/opinion/gh/novo-hospital-vigo/idEdicion-2011-05-16/idNoticia-669372/

O novo hospital de Vigo. Construír os novos hospitais polo sistema PFI (Iniciativas de Financiamento Privado) é máis caro e deteriora a calidade asistencial. Así o demostran as experiencias do Reino Unido, Madrid e Valencia. Pero Núñez Feijoo parou o proxecto do goberno de progreso, que tiña iniciado o procedemento para a construción dun grande hospital en Vigo, referencia para toda a área Sur, con financiamento e xestión públicos e a un custo moi inferior. Dous anos despois, o novo proxecto, de financiamento e xestión privada, foi adxudicado a unha UTE (unión temporal de empresas) constituída por Acciona, Puentes y Calzadas, Altair, Concessia e Ocasa (Obras, Caminos y Asfaltos).
 
O Sergas queda comprometido a pagarlles ás empresas adxudicatarias preto de 72 millóns de euros ao ano durante vinte anos. Ademais estas obterán beneficios pola xestión dos aparcadoiros e outras explotacións comerciais, que o actual goberno lle cedeu tamén á dita UTE. Así aparece reflectido nun excelente informe elaborado pola AGDSP (Asociación Galega para a Defensa da Sanidade Pública), que conclúe: "O cambio de proxecto incrementa o custo en máis de 1.000 millóns de euros". Unha parte importante dos orzamentos sanitarios pasará, deste xeito, a mans privadas, sen que os cidadáns obteñan beneficio ningún. Pola contra, é previsible un empeoramento da asistencia e da situación laboral dos traballadores. 

A selección da adxudicación realizouna a consultora privada PriceWaterhouseCoopers (PwC), compañía que parece estar inmersa, segundo a AGDSP, "en todo tipo de procesos por delitos fiscais e por actuar con neglixencia en estafas e falsificación de contas de empresas nas que actuaba a dita consultora". Ademais, por se fora pouco, en PwC traballa a filla da xerente do Sergas. Con todos estes precedentes non é posible que PwC poida actuar como garante da legalidade e da ausencia de conflitos de interese

Os propietarios e xestores do novo hospital son un grupo de empresarios e banqueiros con múltiples intereses en xogo e "as empresas construtoras seleccionadas parecen ter intereses cruzados co Partido Popular e están acusadas de prácticas concursais prohibidas". Así pois, non importa poñer en risco a sanidade galega, nin despilfarrar o diñeiro público (coa crise como escusa para usar este sistema) nin deixar hipotecado o sistema sanitario; nin siquera tentan gardar as aparencias. Este goberno semella que só procura favorecer os negocios de grupos afíns. Poñen, de novo, o público ao servizo do privado.

Ver o informe da AGDSP en:
http://misaludnoesunnegocio.net/media/blogs/multimedia/propietarios_hospital_vigo.pdf



miércoles, 11 de mayo de 2011

A saúde como negocio

http://www.galiciahoxe.com/opinion/gh/saude-negocio/idEdicion-2011-05-09/idNoticia-667057/

O sistema sanitario é un elemento clave do estado do benestar. En España, ademais, os servizos sanitarios son moi eficientes: a porcentaxe do PIB dedicada á saúde é das máis baixas da contorna mentras que os indicadores sanitarios son dos mellores do mundo. Sitúase tamén como un sector importante da economía, xerador de emprego e de tecnoloxía. Pero hai unha estratexia global, impulsada por potentes grupos empresariais, que tenta desviar cara ó sector privado aquelas parcelas da sanidade que teñen capacidade de producir ganancias. Hai unha intensa presión para abrir a porta e que a banca e as construtoras poidan facer negocio co diñeiro público.

Os gobernantes teñen a obriga de protexer o sistema público. Pero en Madrid e Valencia, onde goberna o PP desde hai anos, hai unha crecente tendencia á introdución dos intereses privados na sanidade. Os espazos de negocio estanse a xerar, de maneira principal, na construción dos novos hospitais a través dun sistema de concesión (PFI: Iniciativas de Financiamento Privado). A empresa concesionaria constrúe o hospital que despois xestiona durante 20 anos, e a administración deberá pagar un canon polo alugueiro das instalacións e polos servizos de mantemento.
Sally Ruane
Trátase dun negocio seguro: unha vez construído o hospital, a compañía privada ten garantido un fluxo de ingresos procedentes do sector público durante dúas décadas. Este sistema comezou a utilizarse no Reino Unido, en tempos de John Major. A economista Sally Ruane asegura que a PFI resulta máis cara que os modelos convencionais e, ademais, distorsiona as prioridades de planificación xa que subordina as necesidades sanitarias aos intereses do capital privado. Afirma rotunda: "Este modelo está deixando nas arcas públicas inglesas deudas millonarias. Está calculado que a construcción de cada hospital pola vía PFI custa tres veces máis que polo modelo tradicional. Os hospitais saen máis caros, as condicións de traballo empeoraron terriblemente, reducíronse os postos de traballo, hai menos servizos para a poboación...Coa privatización, baixa a calidade asistencial”.
Marciano Sánchez Bayle
Hai uns días estivo na Coruña o pediatra madrileño Marciano Sánchez Bayle, un home admirable que leva anos traballando pola sanidade pública. Os novos hospitais de Madrid están xestionados polo sistema de PFI. As súas conclusións tamén son contundentes: os centros sanitarios construídos deste xeito son máis caros, reducen camas e servizos e empeoran a calidade do emprego. Neste negocio só gañan as empresas adxudicatarias; o sector público, os traballadores e os usuarios saen perdedores. Entende Marciano que "a xestión pública da sanidade garante que a atención sexa un dereito, pois a presenza do mercado e dos intereses privados fomenta que pase a considerarse mercancía". Pero hai quen busca precisamente iso: poñer o negocio por diante do dereito á saúde das persoas.
A experiencia indica que este sistema produce incremento do gasto e deterioro da calidade asistencial. Pero, ademáis, a administración pública fica como refén das empresas adxudicatarias. Se non consiguen o beneficio agardado, as arcas públicas serán de novo saqueadas. Así acontece agora en Madrid. As empresas que xestionan os sete novos hospitais, que Esperanza Aguirre inaugurou na lexislatura, reclámanlle 80 millóns de euros máis e o incremento do canon anual en outros 9,2 millóns. Advirten que, do contrario, producirase un “colapso” non funcionamento dos hospitais. A chantaxe é clara. Pretenden, outravolta, desviar diñeiro público para garantir o beneficio privado.

lunes, 9 de mayo de 2011

Recuperou o sorriso

 
O día 11 de marzo Yuko Sugimoto, de 28 anos, deixou ao seu fillo Raito na escola infantil de Ishinomaki, como todos os días, e continuou a súa viaxe en coche para ir traballar nunha vila próxima. Logo sucedeu o que todos sabemos: o tremor da terra e o inmenso tsunami deixaron a Xapón convertido nunha enorme extensión de escombros. E alí estaba ela, envolta nunha manta, paralizada polo medo no medio da destrucción, coa mirada perdida, agardando o miragre de atopar ao seu fillo con vida. O seu rostro é a imaxe da dor irreparable e da desesperación completa.
 
A devastación bloqueaba as estradas, toneladas de lixo acumulábanse por todas partes, non había maneira de chegar ata o lugar donde se atopaba a escola, e as noticias eran contradictorias. Ninguen sabía con certeza se os nenos estaban a salvo ou se foran arrastrados pola forza das augas. Pasaron cinco días eternos, dolorosos e lentos, ata que soubo que o seu neno estaba a salvo e puido reunirse con el. Os mestres conseguiran subir a todos os rapaces ao tellado da escola.
A imaxe desta muller, co terror e a pena debuxados no rostro,  apareceu en numerosas portadas de prensa en todo o mundo. Reflexa o calvario que pasou a xente de Xapón no medio do caos. Georgina Higueras relata esta historia  en El País Semanal. Na foto do reencontro vese como a nai recuperou o sorriso: a vida volve a ter sentido.

lunes, 2 de mayo de 2011

Xulio L. Valcárcel, poeta extraordinario

http://www.galiciahoxe.com/opinion/gh/xulio-l-valcarcel-poeta-extraordinario/idEdicion-2011-05-02/idNoticia-664480/


Galicia é terra de grandes escritores e, sobre todo, de excelentes poetas. Entre estes destaca de xeito especial, ao meu ver, Xulio L. Valcárcel. Este home cordial posúe, ademais, o don da palabra exacta, a que serve para nomear o esencial, o que importa realmente nesta vida: o amor, a morte, as ausencias, a infancia perdida, a vida que pasa. Os títulos dos seus libros reflicten os seus centros de interese: Véspera do día, Memoria de agosto, Casa última, A melancolía dos corpos...
Xulio non se adorna, non rebusca no dicionario verbas ampulosas nin elabora metáforas escuras; pola contra, deixa os seus versos limpos de toda retórica innecesaria, plenos de emoción auténtica e transparentes como as augas do río. Luciano Rodríguez escribiu sobre a poesía de Xulio e destacou "a música das palabras que nos falan en voz baixa, máis que callan no ser, deixando unha marca indeleble". Ramiro Fonte deixou escrito que "os versos que necesitamos revelan parcelas de vida ou non revelan nada". Desa clase son os poemas de Xulio Valcárcel.
Coñecín ao poeta hai uns anos por mediación de Fernán Vello. Aceptou escribir o prólogo dun libro meu de relatos e acompañoume na presentación pública do mesmo. Comparto plenamente a afirmación de Darío X. Cabana: "Xulio é unha boísima persoa, un home cariñoso e tenro que suscita en nós un desexo irrefreable de sérmolo tamén".
Teño certa proximidade persoal con este autor pois na miña biografía hai alguns paralelismos coa súa vida: os dous procedemos do rural, estudamos en Santiago, vivimos no mesmo barrio na cidade da Coruña, sentimos paixón pola literatura e unha grande afección polo fútbol (el foi moitos anos tertuliano deportivo en Radio Coruña). Aquí acaban as semellanzas: Xulio é un poeta enorme, de proxección planetaria, que está xa na historia da literatura galega como figura principal. É, ademais, un home sinxelo, que nunca esqueceu as súas orixes e non renunciou ás conviccións importantes da vida.
Entre os seus libros sinto predilección por Casa última. Desta obra escribiu Dario X. Cabana: "Non é realmente un libro senón un mundo perdido, un río de innumerables sensacións que cunha saudade turbadora nos pon o corazón en carne viva". Nestes poemas recorda a casa onde naceu e aprendeu a vivir. Recorda olores, sons e ausencias. Fala dun mundo antigo que o axudou a ser o home que agora é: unha boa persoa e un poeta extraordinario.. 

Xulio L. Valcárcel escribeu (en Memoria de agosto) un dos poemas de amor máis intensos e emotivos das nosas letras:

Se envellecemos xuntos


Brezos (Óleo, 2004) Albeos
(…) Máis, se envellecemos xuntos,
se desandamos o vieiro da vida
paso a paso,
mirarei nos teus ollos
o esvarar do tempo
inorde como un barco.

Se envellecemos xuntos
e desfago a madeixa dos meus días
ao teu lado
fareime confidente
do teu camiño sen pegadas
do teu canto e do teu ánimo. (...)

No seu libro Casa última recorda os olores da infancia:

(..)  A chuvia, que sempre ole a pasado,
o alcanfor dos armarios,
o olor viciado das alcobas,
e o olor a limpo do limón.
O recendo do aceite e das cebolas
e o recendo a fume dos chourizos.
O olor a tabaco e a colonia,
o recendo a brandi das madeiras...
Moitos son os recendos que a memoria devolve.

Tamén hai certos sons que lle fan lembrar tempos pasados:

Escoito os ruídos,
o alarido do vento
aferrándose ás xanelas
na invernía,
a chuvia que pinga
en gotas gordas do tellado. (...).

Recorda a seu pai de neno, nunha fotografía:

Aquel neno vestido de mariño,
pantalóns polos xeonllos,
calcetíns brancos e zapatos negros,
mirábame fixamente, apretando
un libro contra o peito.
“É teu pai de primeira comuñón...”.

E recorda ao pai, vencido pola doenza:

Atardecer no río (Óleo, 2002) Albeos
Ver ao pai
dobrado sobre sí,
a cabeza contra o peito
reclinada.
Ver ao pai,
antes forte e alegre,
resistindo,
resignado.
Ver ao pai
tendendo pontes
de comunicación
e confluencia,
a súa loita,
a súa dignidade insobornable.
Ver ao pai,
adurmiñado, ido,
vencidas as defensas,
claudicando.
Ver ao pai
que foi novo e temido,
agora enfermo e vello.
Derrotado.