jueves, 27 de noviembre de 2014
martes, 25 de noviembre de 2014
López Nogueira e o galego
A Irmandade da Sanidade Galega (ISAGA), organización que agrupa a
traballadores da sanidade comprometidos na defensa do idioma galego, realizará
o próximo sábado, día 29 de novembro, a súa 4ª Asemblea anual. Neste acto, que
se celebra na Facultade de Medicina de Santiago, incorporaranse corenta novos
irmandiños, que asinarán o seu compromiso persoal para promover o uso da nosa
língua no ámbito sanitario.
Os estudios revelan que, nos últimos tempos, estase a producir unha reducción progresiva do uso do noso idioma. Podemos falar,
sen caer no alarmismo, que o galego corre o risco de desaparecer como língua
viva nos próximos anos. Cando morre unha
língua morre un mundo,
escribía o xornalista Félix Soria nun artigo recente. Cando un idioma
desaparece tamén se vai unha forma de entender a vida, de relacionarse coa
existencia e cos demais. A lingua non é propiedade de quen a fala senon que
pertence á Humanidade enteira, e os falantes temos a obriga de protexela e
usala, do mesmo xeito que se protexe a biodiversidade. A nosa lingua está en
risco e os actuais gobernantes non asumen o seu deber de protexela. A perda dun
idioma como elemento vivo dunha sociedade non sería só un fracaso político. É
un fracaso de toda a sociedade e unha
responsabilidade colectiva frente ao mundo enteiro. Por iso cómpre sumar
vontades para ir todos no mesmo sentido: protexer e potenciar o idioma como un
dos bens máis importantes da nosa vida colectiva, como o feito cultural máis
importante do país.
Nesta dirección camiña esta
Irmandade, que pretende potenciar o
idioma na sanidade. Porque a realidade é que, dez anos despois da
aprobación do Plan de Normalización Lingüística (PXNLG), o galego na sanidade
está prácticamente ausente. Sobrevive nos centros de saúde do rural, mais no
ámbito hospitalario e no medio urbano a presenza do galego é residual. ISAGA
pretende crear un impulso colectivo para que os profesionais fagan unha oferta
positiva do propio idioma, e que sexa o sanitario “quen realice o camiño de aproximación
lingüística ao paciente e non ao revés”.
Nesta xuntanza anual os asistentes reforzarán o
seu compromiso coa nosa fala e tamén se vai homenaxear a figura do doutor Xosé Manuel López Nogueira, ilustre
psiquiatra que exerceu a profesión en Santiago de Compostela ata o seu falecemento en 1983. Foi profesor na Facultade
de Medicina, membro da xeración de La Noche, onde publicou as súas primeiras
colaboracións xornalísticas. Comprometido con Galicia e co galego escribeu
numerosos artigos neste idioma. Home de profunda formación intelectual,
colaborou asiduamente en Grial e Vieiros. O seu amplio saber filosófico quedou
recollido no libro “Dialéctica existencial y psicoanálisis”, editado por Galaxia en 1972, que ven ser, en palabras
do profesor Bermejo “un formidable intento de síntese entre o pensamento
filosófico e o pensamento e a práctica psiquiátricas de fins dos anos sesenta
do século XX”. A figura de López Nogueira será recordada polo psiquiatra David Simón
e o historiador José Carlos Bermejo. Este acto tamén contará cunha actuación
musical do arpista Roi Casal.
lunes, 17 de noviembre de 2014
A mercantilización da Sanidade
Introdución
do libro “La salud como negocio” (II)
Vicenç
Navarro
Catedrático
de Políticas Públicas, Universidade Pompeu Fabra, e Profesor de Public Policy,
Johns Hopkins University
Detrás dos recortes
do gasto sanitario hai outro obxectivo principal: o de agrandar o sector privado
a costa de reducir o sector público, outro tema central no libro “La salud como negocio”. Isto é o que
está ocorrendo masivamente en España, respondendo aos intereses do mesmo
capital financeiro que, aliado co complexo sanitario industrial, está
destruíndo a Sanidade pública. A evidencia existente, e amplamente documentada
neste libro, é robusta e abafadora.
Esta estratexia
privatizadora responde a un dogma, o
dogma neoliberal (promovido por un gran número de medios de información e
persuasión altamente influenciados, cando non controlados, polos intereses
financeiros da banca), que se reproduce a base de fe, e non de evidencia. En
realidade, cada un dos seus postulados pode ser facilmente destruído pola
evidencia científica existente, mostrada neste volume. Deles, o máis visible é
o da suposta maior eficiencia do sector privado sobre o sector público. O libro
documenta a falsidade deste suposto. En realidade, os entusiastas da
privatización deberían visitar e coñecer mellor o sistema sanitario máis
privado que existe hoxe aos dous lados do Atlántico norte, é dicir, o de EE.UU.
Naquel país, hai case un consenso de que o sistema sanitario é, ademais do máis
caro do mundo, o máis ineficiente, onde o número de intervencións cirúrxicas
innecesarias, por exemplo, é o máis alto do mundo desenvolvido. Pero ademais de
ser enormemente custoso e ineficiente é sumamente impopular. EE.UU. é o país
onde a porcentaxe de insatisfacción do cidadán co sistema sanitario é maior. E
como consecuencia do enorme poder que as compañías que se benefician máis do
sistema privado (como son as compañías de seguros) teñen sobre o Congreso de
EEUU, ningunha reforma pode levarse a cabo.
Este é o resultado de poñer
como motor do sistema sanitario o afán
de lucro. Tal obxectivo entra claramente en conflito coas necesidades da
cidadanía. E a experiencia internacional proba irrefutablemente a certeza deste
principio. Onde o afán de lucro predomina, a calidade da atención médica e a
satisfacción do cidadán diminúen. Dous indicadores mostran o extremo a que esta
situación pode levar a un país. En EE.UU. o 48% de pacientes que están morrendo
declaran estar preocupados por como, eles ou os seus familiares, pagarán as
facturas médicas. O grado de crueldade e inhumanidade deste dato define o
significado da aplicación do principio do afán de lucro.
O segundo feito é que a
mortalidade (estandarizada por diagnóstico e por tipo de paciente) é maior nas
institucións privadas, con afán de lucro, que nas públicas. E as causas son
fáciles de entender. O xestor do privado ten que optimizar os beneficios e faino
a costa das infraestruturas que garanten a calidade. Esta situación ocorre
tamén en España. O paciente dunha clínica privada -como a Teknon de Barcelona-,
que ten unha cama por habitación, moi ben amoblada e con gran comodidade para o
usuario, é enviado ao Clínico, hospital público, cando aquela clínica xa non
pode cubrir as necesidades de laboratorio e persoal que o paciente require. Hoxe,
a medicina privada con afán de lucro en
España é unha fraude. Parasita os servizos públicos, que son os que garanten
unha maior calidade asistencial.
É interesante subliñar que
as clases podentes, máximas valedoras dos partidos neoliberais, que cren
atendidas as súas necesidades sanitarias a través da medicina privada, non son
conscientes de que en caso de gravidade van ter a necesidade de acudir á
Sanidade pública, á cal as políticas do PP están empobrecendo. O que a Sanidade
pública debería ter é a comodidade e confort que ten a privada, ademais da
calidade da pública. Pero iso require un gasto público moito maior, ao que
ditas clases se opoñen.
O libro “La salud como negocio”, escrito por
autores de coñecido prestixio e competencia, é un dos mellores documentos que
se publicaron en España sobre o que está ocorrendo na Sanidade pública. É unha
mina de información. Escrito dun xeito amena, fácil de ler e comprender,
conxuga paixón e compromiso pola xustiza social cun gran rigor e credibilidade
na súa documentación. É, sen dúbida, un libro que se converterá nun punto de
referencia para todos aqueles movementos sociais que loitan para conseguir un
mundo e unha Sanidade mellores. Debería ser unha lectura obrigatoria nas
institucións de ensino do país.
miércoles, 12 de noviembre de 2014
O ataque á Sanidade pública
Introdución
do libro “La salud como negocio” (I)
Vicenç
Navarro
Catedrático
de Políticas Públicas, Universidade Pompeu Fabra, e Profesor de Public Policy,
Johns Hopkins University
Hoxe estamos vendo en
España, tanto a nivel central como autonómico (e moi en especial naquelas
autonomías gobernadas por partidos conservadores-neoliberais), un ataque frontal á Sanidade pública, unha
das conquistas sociais máis notables que conseguiron as clases populares nos
anos oitenta coa aprobación, por parte das Cortes españolas, da lei que
establecía o sistema público de cobertura sanitaria que, aínda non sendo
universal (é dicir, que non garantía o acceso aos servizos sanitarios como
dereito de cidadanía e residencia), cubría á gran maioría da poboación
española. Este Servizo Nacional de Saúde non era perfecto. Traía herdadas
moitas deficiencias, sendo a máis importante o seu escaso financiamento.
O Estado español, herdado da
ditadura, tiña (cando a lei se aprobou) un dos gastos públicos sanitarios por
habitante máis baixos dos países da Unión Europea (UE) cun nivel semellante de
desenvolvemento económico ao español. Dita subfinanciación debíase ao enorme
dominio que as clases podentes en España tiñan sobre o Estado español,
favorecendo unhas políticas fiscais enormemente regresivas. Este dominio de
clase, case absoluto durante a ditadura liderada polo xeneral Franco, continuou
durante a época democrática. En contra da imaxe idílica da Transición (que promove
o establishment mediático e político
do país) que se deu en España da ditadura á democracia (que se presenta como
modélica), dita Transición foi profundamente inmodélica. Os herdeiros da
ditadura controlaban os aparellos do Estado e tamén a gran maioría dos medios
de información, mentres que as forzas democráticas, lideradas polas esquerdas,
acababan de saír da clandestinidade. Era imposible que unha situación tan
desequilibrada puidese traducirse nunha Transición modélica.
Como resultado do dominio
que as forzas conservadoras (instrumentos das clases podentes) tiveron sobre
aquel proceso, o Estado español continuou sendo un Estado moi pobre, con escasa
conciencia social e moi pouco redistributivo. E os datos están aí para todo quen
queira velos. Ata hoxe, o Estado español (tanto central como autonómico) é
(xunto con Grecia e Portugal, países que tamén sufriron ditaduras
ultraconservadoras) o país da UE-15 que ten un dos gastos públicos por
habitante e, dentro del, un dos gastos públicos sociais per capita (incluíndo o sanitario) máis baixos da UE-15 (o grupo de
países da UE de semellante nivel de desenvolvemento ao de España), así como un
Estado moi pouco redistributivo.
Agora ben, unha conquista
das mobilizacións sociais -lideradas polo movemento obreiro- fixo que aquel
Estado ditatorial se abrise, establecéndose unha democracia que, aínda sendo
moi limitada e deficiente, permitiu a expresión dos desexos das clases populares.
E entre elas, o desexo de que o Estado garantise os servizos públicos como
Sanidade e Educación, así como as transferencias públicas, como as pensións,
foron moi potentes. Por iso é polo que, como resultado de tales presións, o
déficit do gasto público sanitario foise corrixindo, pero nunca alcanzou o
nivel que lle correspondería a España polo nivel de desenvolvemento económico
que ten. O nivel de riqueza de España é elevado. O seu PIB por habitante é xa
do 94% do promedio da UE-15. En cambio, o seu gasto público social per capita é
só o 74% do gasto promedio da UE-15. Si fose do 94%, España gastaría 66 000
millóns de euros máis do que gasta. Que non se gaste máis é porque o Estado non
o recauda. É dicir, a riqueza para cubrir o enorme déficit de financiamento do
estado do benestar español existe en España. O que ocorre é que o Estado non
recauda. E débese ao enorme poder das clases podentes do país, que non
contribúen ao mesmo nivel que os seus homólogos na UE-15. E é aí onde está o
problema do que non se fala nos medios de información de maior difusión,
claramente influenciados por esas clases, que aportan pouco ao Estado. Como
resultado da súa influencia, as rendas do capital (que supoñen a maioría das
rendas das clases máis podentes do país) aportan ao Estado moito menos que as
rendas do traballo.
Outro factor que explica a subfinanciación do estado do benestar,
incluíndo a Sanidade pública, é o xeito como se realizou a integración de
España no euro, un dos acontecementos menos analizados nos medios de
información. En España, o euro estableceuse a costa do empobrecemento do seu
estado do benestar. O enorme dominio que o capital financeiro (é dicir, a
banca) ten no establishment (a
estrutura de poder) europeo e na gobernanza do euro explica que os criterios de
Maastricht, que ditaban os requisitos que un país tiña que ter para entrar no
euro, interpretáronse de maneira que beneficiaron ás clases podentes a costa
das clases populares. Así, a redución do déficit público do Estado (baixando
dun 6% do PIB a un 3%) fíxose reducindo o gasto público (e con iso, o gasto
público social, incluíndo o sanitario) en lugar de subir os impostos das clases
podentes, que non aportaban o que deberían aportar ás arcas do Estado. E por
iso, polo que o xeito que se escolleu para reducir o déficit, que se empobreceu
o estado do benestar.
E isto é o que está
ocorrendo agora de novo. O déficit creado, en gran parte, polas baixadas de
impostos que tiveron lugar na época en que -tal como sinalou o presidente
Zapatero- baixar impostos era unha política de esquerdas, redúceno a costa de
recortes do gasto público social (incluíndo o sanitario). Nin que dicir ten que
o goberno conservador e neoliberal do PP acentuou aínda máis estas respostas,
como ben documentan as distintas achegas do libro "La salud como negocio".
https://www.facebook.com/pages/La-salud-como-negocio/319967814853468
https://www.facebook.com/pages/La-salud-como-negocio/319967814853468
jueves, 6 de noviembre de 2014
A saúde: ideoloxía e negocios
O libro A saúde como negocio publicouse en galego na primavera de 2012.
Dous anos despois Edicións Laiovento pensou traducilo ao castelán para
distribuílo fóra de Galicia. Unha vez revisados todos os textos démonos conta de que a realidade dos feitos foi
contundente. As peores predicións, anticipadas no libro, cumpríronse e foron
superadas. A actuación dos gobernantes foi implacable: en tan pouco tempo,
retrocedemos máis de tres décadas. Dinamitaron a lexislación vixente co funesto
Real Decreto 16/2012 e iniciaron un camiño de longo percorrido cara á
privatización do sistema. Detrás das decisións políticas -impostas por decreto,
furtando o debate parlamentario e abusando da maioría absoluta- hai unha
ideoloxía clasista que pretende recuperar unha Sanidade dualizada (aseguramento
privado para os podentes, beneficencia para todos os demais), e hai tamén unha
decidida intención de apropiarse dos orzamentos destinados á Sanidade pública,
que hoxe representan ao redor do 40% do diñeiro das comunidades autónomas.
O cambio provocado nestes anos
foi tal que a maioría dos textos utilizados perderon vixencia. Por esa razón
incorporáronse capítulos novos que reflicten e analizan a situación actual. La salud como negocio é, xa que logo, un libro novo, que
pretende aportar luz sobre o que están facendo os gobernantes coa nosa
Sanidade: executan un implacable desmantelamento do sistema público para xerar
espazos de negocio ás empresas afíns e ás grandes multinacionais da Sanidade.
Aporta datos e análises que reflicten a extraordinaria magnitude deste proceso,
que pode deixar aos nosos sucesores sen a protección sanitaria que tanto custou
construír ás xeracións precedentes e a nós mesmos.
No prólogo do libro Xosé Manuel
Beiras enmarca as actuacións dos gobernantes no contexto dunha crise sistémica global que “dota de
sentido á crecente agresión contra os sistemas sanitarios públicos para abolir
o dereito do cidadán común a unha Sanidade universal e gratuíta, e converter a
saúde nun negocio para o capital privado, como denuncia este libro desde o
mesmo título”. Contra estas actuacións é preciso que os cidadáns desencadeemos
un furacán de ideas e de rebelión cívica: “a este combate contra a tiranía
contribúe, no laboratorio das ideas e na práctica da denuncia valente, este
libro, unha obra colectiva dun grupo de profesionais comprometidos na defensa
da Sanidade pública”.
O profesor Vicenç Navarro recorda, na introdución
do libro, que estamos vendo en España un ataque
frontal á Sanidade pública, unha das conquistas sociais máis notables que
conseguiron as clases populares nos anos oitenta. Afirma que "detrás dos recortes hai outro
obxectivo: agrandar o sector privado a custa de reducir o sector público. Isto
está a acontecer masivamente en España, respondendo aos intereses do capital
financeiro que, aliado co complexo sanitario industrial, está a destruír a
Sanidade Pública".
Navarro considera que este libro é un dos mellores documentos que se publicaron en España sobre o que está ocorrendo na Sanidade pública: “É unha mina de información; escrito dun xeito ameno, fácil de ler e comprender, conxuga paixón e compromiso pola xustiza social cun gran rigor e credibilidade na súa documentación. É, sen dúbida, un libro que se converterá nun punto de referencia para todos aqueles movementos sociais que loitan para conseguir un mundo e unha Sanidade mellores. Debería ser unha lectura obrigatoria nas institucións de ensino do país”.
Navarro considera que este libro é un dos mellores documentos que se publicaron en España sobre o que está ocorrendo na Sanidade pública: “É unha mina de información; escrito dun xeito ameno, fácil de ler e comprender, conxuga paixón e compromiso pola xustiza social cun gran rigor e credibilidade na súa documentación. É, sen dúbida, un libro que se converterá nun punto de referencia para todos aqueles movementos sociais que loitan para conseguir un mundo e unha Sanidade mellores. Debería ser unha lectura obrigatoria nas institucións de ensino do país”.
Suscribirse a:
Entradas (Atom)