Este inverno foi
escuro e longo. Choveu de forma constante, durante meses, como se non fose
cesar nunca. Foron días interminables coa choiva batendo nas fiestras, o vento
fungando polas fendas, a néboa borrando a liña do horizonte neste vello mar
do Orzán. Foi unha dificil travesía, sobre todo para as persoas maiores. O mes de abril chegou de súpeto, con algo
de luz e sol. A primavera fixo xermolar as primeiras flores nas árbores
froiteiras. É a vida que rexorde, o eterno círculo da natureza que se renova
con forza.
Estes últimos días
estiven na casa paterna, nas terras de Barcala. Eles construiron esa vivenda
hai máis de cincuenta anos, con moito esforzo. Daquela estaba sóa no medio da agra.
Agora hai algunhas máis. Antes estaba rodeada de terra labrada e cortiñas
cultivadas ata a mesma beira do río. Agora
están moitas leiras abandoadas, hai un parque industrial cuberto pola maleza e
as estradas próximas fan chegar o incesante ruídos dos motores.
A pesar do abandono
das terras e da invasión do asfalto ainda quedan sitios nos que a natureza
amosa a súa tremenda forza. Hai zonas de arboredo onde os paxaron celebran con
estrépito o inicio dun novo día. O domingo pola mañán quixen ir ata a o río,
recuperar lugares que forman parte da infancia: a balsa onde aprendemos a
nadar, a ponte onde nos sentamos algun anoitecer imaxinando a nosa vida
futura. As beiras do río están inundadas
pola matogueira que o fan inaccesible. Cheguei, con dificultade, aos
antigos pasos do río, que nos servían para cruzar cando íbamos a Triáns. Están as
pedras descolocadas, despois das últimas riadas, e cubertas por espeso mofo
verde. Xa non é posible atravesar o río neste punto.
Todo mudou desde
aqueles anos lentos da infancia. Tamén nós cambiamos e pouco temos que ver con
aqueles rapaces cheos de ilusión e coa vida cargada de futuro. Tamén eles, os
pais, mudaron, e perderon a vitalidade
doutro tempo. Na vellez o corpo mingua, perde forza e presenta avarías
constantes que cómpre reparar. O tempo, de novo, vólvese lento, neste tramo
final da vida. Ela, que era forte, alegre e traballadora, agora non é capaz de
aprender o nome dos seus bisnetos. Xoga con eles, é feliz cando veñen á
casa pero, cando se van, xa non recorda nada da súa presenza. Ela, que foi o
centro deste universo familiar, agora precisa axuda para as cousas da vida
diaria. Ela, que tanto cariño nos regalou, agora, indefensa e minúscula, reclama o noso afecto para afrontar os retos
de cada día.
Lobo Antunes, no
seu último libro (escrito despois dun ingreso hospitalario por unha doenza
grave) dí que a súa lembranza máis antigua é a de quedar durmido no colo da nai, non de golpe senon somerxéndose,
deixándose ir. Eu tamén recordo durmir nos seus brazos, nesta mesma casa, a
carón da cociña de ferro: ese morno benestar, esa certeza absoluta de que nada
malo podería pasar mentres sentise tan perto o seu alento protector. Eu tamén
podería escribir, como o escritor portugués: “se a nai pegase a meixela á miña,
a palabra fillo cobraría sentido, non a palabra enfermidade, non a palabra
morte, mentres vou camiñando cos ríos sen nada que estorbe, acompañado por un
saxofón remoto, en dirección ao mar”.
O texto evoca a habitual expresión "durmir como un neno". Evócaa e acláraa, dicíndonos que ese sono é feliz, vital, porque se dá do mellor modo, como ser seguro na protección do saber maternal. O edípico ambivalente, co bo da seguridade necesaria ou o malo da parálise biográfica na repetición do peor.
ResponderEliminarO materno como muller, como deusa, como terra... é o que reconforta e anima. É Deméter que nos dá a primavera ao volver encontrar a súa filla. É Isis ou María, que iluminan a Deus mesmo.
É a nai que se despide lentamente co seu esquecemento a que nos anuncia que outra gran nai, a terra, o mar, nos acollerá ao final, cansos. Connosco no seu seo, a vida seguirá florecendo cada mes de abril.
Fermosisimo artigo, entrañable, melancolico......vexez, paisaxe da infancia......!a vida mesma!
ResponderEliminarApertas agarimosas
http://intentadolo.blogspot.com.es/2014/04/agua-de-limon.html
Pablo non é só un médico crítico cun sistema inhumano. É tamén un poeta nun tempo en que a poesía, a "poiesis" auténtica, é necesaria.
EliminarUn artículo estupendo, Pablo, cheo de lirismo, ternura, amor á xente e ós lugares. Como felicitación, mándoche este poema de Miguel Torga, que ten que ver co amor pola terra nai:
ResponderEliminarQuanto mais longe vou, mais perto fico
De ti, berço infeliz onde nasci.
Tudo o que tenho, o tenho aqui
Plantado.
O coração e os pés, e as horas que vivi,
Ainda não sei se livre o condenado.
Cunha aperta. Pepe Ponte