Outro mes de abril

Este inverno foi escuro e longo. Choveu de forma constante, durante meses, como se non fose cesar nunca. Foron días interminables coa choiva batendo nas fiestras, o vento fungando polas fendas, a néboa borrando a liña do horizonte neste vello mar do Orzán. Foi unha dificil travesía, sobre todo para as persoas maiores. O mes de abril chegou de súpeto, con algo de luz e sol. A primavera fixo xermolar as primeiras flores nas árbores froiteiras. É a vida que rexorde, o eterno círculo da natureza que se renova con forza.

Estes últimos días estiven na casa paterna, nas terras de Barcala. Eles construiron esa vivenda hai máis de cincuenta anos, con moito esforzo. Daquela estaba sóa no medio da agra. Agora hai algunhas máis. Antes estaba rodeada de terra labrada e cortiñas cultivadas ata a mesma beira do río. Agora están moitas leiras abandoadas, hai un parque industrial cuberto pola maleza e as estradas próximas fan chegar o incesante ruídos dos motores. 

A pesar do abandono das terras e da invasión do asfalto ainda quedan sitios nos que a natureza amosa a súa tremenda forza. Hai zonas de arboredo onde os paxaron celebran con estrépito o inicio dun novo día. O domingo pola mañán quixen ir ata a o río, recuperar lugares que forman parte da infancia: a balsa onde aprendemos a nadar, a ponte onde nos sentamos algun anoitecer imaxinando a nosa vida futura. As beiras do río están inundadas pola matogueira que o fan inaccesible. Cheguei, con dificultade, aos antigos pasos do río, que nos servían para cruzar cando íbamos a Triáns. Están as pedras descolocadas, despois das últimas riadas, e cubertas por espeso mofo verde. Xa non é posible atravesar o río neste punto. 

Todo mudou desde aqueles anos lentos da infancia. Tamén nós cambiamos e pouco temos que ver con aqueles rapaces cheos de ilusión e coa vida cargada de futuro. Tamén eles, os pais,  mudaron, e perderon a vitalidade doutro tempo. Na vellez o corpo mingua, perde forza e presenta avarías constantes que cómpre reparar. O tempo, de novo, vólvese lento, neste tramo final da vida.  Ela, que era forte, alegre e traballadora, agora non é capaz de aprender o nome dos seus bisnetos. Xoga con eles, é feliz cando veñen á casa pero, cando se van, xa non recorda nada da súa presenza. Ela, que foi o centro deste universo familiar, agora precisa axuda para as cousas da vida diaria. Ela, que tanto cariño nos regalou, agora, indefensa e minúscula,  reclama o noso afecto para afrontar os retos de cada día.

Lobo Antunes, no seu último libro (escrito despois dun ingreso hospitalario por unha doenza grave) dí que a súa lembranza máis antigua é a de quedar durmido no colo da nai, non de golpe senon somerxéndose, deixándose ir. Eu tamén recordo durmir nos seus brazos, nesta mesma casa, a carón da cociña de ferro: ese morno benestar, esa certeza absoluta de que nada malo podería pasar mentres sentise tan perto o seu alento protector. Eu tamén podería escribir, como o escritor portugués: “se a nai pegase a meixela á miña, a palabra fillo cobraría sentido, non a palabra enfermidade, non a palabra morte, mentres vou camiñando cos ríos sen nada que estorbe, acompañado por un saxofón remoto, en dirección ao mar”.