Os liquidadores da sanidade pública

En Nueva Tribuna
En Galicia Confidencial

Nos últimos tempos soubemos da existencia dunha nova profesión: o liquidador de empresas. Trátase dun experto que adquire unha empresa arruinada e, utilizando diversos artificios financeiros, consigue cuantiosos beneficios co seu peche (deixando aos traballadores na rúa). Ángel del Cabo fíxose millonario e acadou notoriedade pública coa liquidación das empresas de Díaz Ferrán (aquel presidente da CEOE que nos decía que tiñamos que traballar máis e cobrar menos). Agora os dous están no cárcere.

O goberno central e as autonomías gobernadas polo PP están actuando como auténticos liquidadores da sanidade pública. Mentres afirman traballar pola sustentabilidade adoptan decisións que contribúen ao seu deterioro e á privatización. Non descansan. Nin siquera no mes de agosto. Pola contra, aproveitaron o período vacacional para impulsar medidas que representan auténticas agresións contra o sistema nacional de saúde( SNS). Fagamos un breve repaso dos últimos acontecementos:

1.-A foto antes das vacacións. No último día de xullo Rajoy reuniu na Moncloa a un grupo de organizacións afíns coas que asinou un “pacto pola sustentabilidade do SNS”. Despois da sinatura  protocolaria fixeron a foto de rigor que foi publicitada como un acto histórico. Trátase, máis ben, dunha triste parodia e dun engano denunciado polos sindicatos, os traballadores sanitarios e os defensores da sanidade pública. A FSDSP afirma que este acordo carece de contido práctico, que representa un paso máis na estratexia de deterioro da sanidade pública e que este acto publicitario só pretende  frear as movilizacions de profesionais e cidadáns contra da privatizacion do sistema. 

2.-Madrid privatiza. A pesar da masiva contestación os gobernantes da Comunidade de Madrid persisten no seu empeño privatizador. Tampouco lles importa que haxa dous recursos xudiciais sen resolver: un millón e medio de madrileños poderán ver os seus hospitais privatizados dentro de pouco. Despois dun proceso escuro e pouco transparente tres empresas privadas -Sanitas, Ribera Salud e e portorriqueña Hima San Pablo (especializada en turismo sanitario)-  poden facerse cargo da xestión de seis hospitais. O PP madrileño empuxou esta medida a pesar das evidencias históricas: todas as experiencias previas realizadas noutras xeografías tiveron consecuencias negativas para a poboación, os profesionais e a a propia sanidade pública. Polo momento este proceso está paralizado: un xuzgado madrileño decretou a suspensión cautelar (03-09-13) da externalización despois dunha demanda presentada pola asociación profesional Afem.
Mais o diñeiro público non escapa só por esta vía cara os petos das empresas privadas. A sanidade madrileña aumentou o orzamento para os concertos con clínicas privadas nun 55%. Este incremento é, con diferencia, o maior dos últimos anos.

3.-O novo hospital de Vigo. O hospital que o sur de Galicia precisa, e polo que leva anos agardando, foi adxudicado polo goberno de Núñez Feijóo a unha UTE (Unión Temporal de Empresas) constituída por bancos arruinados e constructoras en bancarrota. Xa falamos deste asunto noutras ocasións. O hospital leva máis dun ano parado pois a empresa concesionaria non consigue que ningunha entidade financeira lle conceda crédito. Mais a Xunta persiste no seu afán privatizador. En contra de todas as normas permitiu cambios no contrato e mesmo na composición da UTE e, a primeiros de agosto, Núñez Feijóo afirmou que conseguiran o financiamento preciso para continuar a construcción. O diñeiro será aportado polo Banco Europeo de Inversións (BEI), o Instituto de Crédico Oficial (ICO) e por entidades bancarias rescatadas con diñeiro público (entre eles Novagalicia Banco, que conta por centos as persoas afectadas polo fraude das preferentes). Polo tanto, o novo hospital vai ser financiado con diñeiro público que despois reportará beneficios ás empresas integradas na UTE concesionaria. Mal porvir lle agarda á sanidade pública no sur de Galicia se non muda a situación. Lembremos que Povisa atende  a gran parte da poboación da zona. Ten un concerto particular co Sergas moi favorable pero acumula as maiores listas de espera da comunidade e fai un trato claramente discriminatorio entre os clientes privados e oa usuarios do Sergas. Vén de sufrir unha folga (desconvocada despois dunha sentenza favorable aos traballadores) por querer impor unhas penosas condicións laborais ao seu persoal (con rebaixas salariais do 40%).

4.-Recorte público e máis gasto familiar.  A ministra de Sanidade ven de anunciar que o copagamento nas medicinas significou unha reducción da factura farmacéutica de 2.000 millóns de euros no seu primeiro ano de vixencia. Esta noticia, presentada como unha conquista, pode ser interpretada doutro xeito. Máis que aforro o que fixo foi trasladar un gasto público ás economías familiares, xa moi deterioradas nos tempos actuais. A obriga de pagar unha porcentaxe dos medicamentos nas farmacias e a retirada de máis de catrocentas medicinas, de uso moi frecuente, do financiamento público obriga ás familias a un esforzo económico que, a miúdo, resulta inasumible. Polo tanto, na vez de gabarse polo que considera un triunfo, a ministra debería pedir perdón aos cidadáns por imporlles un gasto máis ás depauperadas economías familiares. En realidade o copagamento ven representar un dano para a saúde individual e colectiva (moitas persoas deixaron de medicarse por non poder costealo) e un elemento máis para aumentar as desigualdades.  Os pensionistas galegos sofren de xeito especial esta situación: a súa pensión media é de 722 euros, un 16% inferior á media do Estado. Galicia ocupa o último posto das 17 comunidades autónomas neste ranking.

5.-Máis castigo para os traballadores. A finais de agosto publicaron no BOE unha lei (Ley 10-2013). Trátase dunha norma aparentemente neutra que incorpora normas europeas ao ordeamento xurídico español en relación coa farmacovixiancia. Mais, como se non tivera importancia, esta lei inclúe unha disposición final quinta que modifica o Estatuto Marco do persoal estatutario do SNS. Esta modificación permite a creación do que chama “unidades de xestión clínica” integradas por persoal laboral, na que se terían que integrar os que hoxe teñen a consideración de estatutarios. En definitiva, tal como denunciou a propia CESM, esta lei remata, pola espalda e a traición, con todas as garantías do réxime estatutario. Trátase dunha afrenta máis contra os traballadores da sanidade pública, feita dunha forma tramposa e canalla (incluíndo unha disposición desta trascendencia no articulado dunha lei que non ten nada que ver coa regulación laboral).

6.- Aumentan as listas de espera. A drástica reducción orzamentaria, a perda de persoal e a eliminación do traballo de tarde nos hospitais están a provocar unha situación de grave colapso nos centros públicos. A espera cirúrxica pasou, en seis meses, de 76 a 100 días. Perto de 600.000 pacientes agandan polo quirófano. Este é o maior incremento desde que o Ministerio comezou a rexistar estes datos.  As autoridades sanitarias non parecen preocupadas por estes datos.  Algun sindicato interpreta que non lles interesa que a sanidade pública funcione: cómpre ter argumentos para afondar nas privatizacións.

7.-Diminúe a esperanza de vida. A esperanza de vida ao nacer é un dos principais indicadores para coñecer a calidade de vida dun país. Nas últimas décadas este parámetro mellorou de maneira continuada e permanente. Por primeira vez na historia recente a esperanza de vida dos españois baixou unhas décimas, mais este descenso continuará se as condicións de vida non mudan. A precariedade económica, a inseguridade laboral, a incerteza polo futuro, a exclusión sanitaria dos máis desfavorecidos e o aumento das desigualdades: todos estes factores inflúen neste cambio de tendencia. As políticas impostas polo partido no poder son as responsables principais desta mudanza histórica.

O mes de agosto

 

Hai anos no mes de agosto había, como en certos deportes,  un “tempo morto” para a política e a vida pública. Os despachos oficiais e os Parlamentos pechaban e todos se daban unha tregua ata o outono, antes de reiniciar a confrontación e o debate. Había un stand by que todos respectaban. Mais agora nada se detén.  O grupo gobernante mesmo publica disposicións e normas durante o estío, para tentar coller desprevenida á oposición. A polémica permanente nos medios de comunicación fai que a chama siga viva; non é posible manterse á marxe, por moito que o procuremos para preservar a saúde mental.

Este ano houbo unha terrible traxedia. Na véspera do Apóstolo sucedeu o accidente de Angrois. As autoridades tentaron pechar o suceso canto antes. Enterraron aos mortos, honraron aos veciños da aldea que actuaron como heroes, acudiron en masa ás celebracións relixiosas e sinalaron ao culpable para que non coubesen as dúbidas: o maquinista foi imputado como principal responsable. Mais agora o xuiz observa unha imprudencia punible de Adif no accidente e imputa a esta  empresa. Afirma que “ha existido una omisión de cautelas elementales por quienes tienen que garantizar la seguridad en la línea”. Nun exercicio de cinismo inadmisible os presidentes de Adif e Renfe, que deberían ter sido cesados de inmediato como máximos responsables do desastre, afirman que “la seguridad no la deciden los políticos, sino los técnicos”.  Resulta alentador comprobar que a xustiza, ás veces, funciona, e non permite pechar en falso un episodio tan terrible como éste.

A pesar de todo a clase política tiña présa por marchar de vacacións; no último debate no Parlamento de Madrid (no que o presidente tentou explicar a súa inexplicable relación con Bárcenas) moitos acudiron aos escanos coa maleta na man.  Núñez Feijóo (“un hombre de placeres sencillos” segundo afirmou na prensa), descansa no sur de Galicia e disfruta do canto dos paxaros e da brisa do mar. Pola súa banda, nos comezos de agosto Mariano Rajoy deixouse retratar facendo ridículas carreiriñas polas terras do Salnés. Para entreter ao persoal deixou a Margallo, o ministro de Exteriores, un auténtico incendiario que, cada vez que fala, provoca un conflicto. Agora anda a xogar á guerra contra o Reino Unido por causa de Xibraltar. Castigan á poboación da zona con estrictos controis que provocan retencións kilométricas. Afirma que España perdeu a confianza en Xibraltar. Entéranse agora da existencia do contrabando, do branqueo de capitais, do crime organizado  e da actuación do Peñón como paraíso fiscal. Ben que o sabían, pero miraban para outro lado. Mais agora resulta útil esta estéril confrontación para que esquezamos outros temas: a corrupción política, a financiación irregular do PP e as prácticas de Bárcenas que salpican a toda a cúpula do partido gobernante.

Case está a rematar o mes e non houbo un só día tranquilo. Millóns de persoas siguen sen traballo, os bancos de alimentos vense desbordados  pola crecente demanda dos menesterosos, os estafados polas preferentes seguen a reclamar xustiza e  a plataforma contra os desafiuzamentos continúa activa para que os bancos non deixen máis familiar á intemperie. Mais a voracidade do capitalismo non cesa. O FMI aproveitou o estío para propoñer unha nova rebaixa salarial. Os expertos afirman que esta medida non serviría para crear emprego nin  mellorar a productividade: só nos achegaría, un pouco máis, aos países menos desenvolvidos. A pesar deste panorama hai un acontecemento que se repite, como todos os veráns: centos de africanos chegan ás nosas costas, en embarcacións cada vez máis precarias. De qué espanto fuxen, como será a miseria que tentan eludir? Quen os engaña, que paraísos inexistentes lles debuxan para que expoñan así as súas vidas?  Inician un camiño sen retorno que, en moitos casos, só os conduce a rebuscar nos colectores do lixo ou a malvivir de actividades delictivas. Os que dirixen o mundo, na vez de procurar o beneficio colectivo e a irmandade dos seres humanos, están a provocar cada vez máis desigualdade, miseria e desamparo. Teremos que facer algo para evitar o imperio da barbarie.